Kiedyś usłyszałem poradę:
„Zwiąż się z osobą, z którą lubisz rozmawiać, na końcu tylko to pozostaje”.
Jest to naprawdę cenna i praktyczna porada dotycząca budowania długotrwałych relacji międzyludzkich.
Mądrość ta dotyka głęboko kondycji człowieka i choć odnosi się w tym przypadku do relacji to można ją odczytywać również w wymiarze jednostkowym. Jakość komunikacji między ludźmi zależy bez wątpienia od stanu świadomości (citta) każdego z jej uczestników. Stwierdzenie to sięga jeszcze głębiej i mówi, że z wiekiem tracimy wszystko poza tym, co jest wyrazem człowieczeństwa, poza zdolnością do ekspresji naszej świadomości i poza doświadczeniem samoświadomości jako takiej.
Z wiekiem ciało traci swoją sprawność. Niegdyś zaskakiwało mnie jak ludzie w sile wieku lub starsi mówią, że czują się jak dwudziestolatkowie. „No może poza sprawnością fizyczną” – niekiedy zaraz dorzucali. Można tu zatem stwierdzić, że świadomość nie starzeje się. Znałem ludzi, którzy odchodzili z tego świata w pełni władz umysłowych, z pełną świadomością swego stanu i otaczającego świata. Ciało ludzkie starzeje się nieubłaganie.
Świadomość nie tyle starzeje się co, jeśli nie jest doskonalona coraz bardziej popada w sidła uciążliwości (kleśa). Inaczej mówiąc coraz bardziej rządzą nią schematy myślowe, z których coraz trudniej się wyrwać. Oczywiście kondycja ludzka nierozerwalnie związana jest z ciałem, które wpływa na to, co dzieje się z umysłem. Niekiedy wskutek chorób ciała świadomość ulega zamgleniu.
Dlatego joga proponuje system hatha-jogi, który w swym najbardziej podstawowym aspekcie ma na celu utrzymanie sprawności i zdrowia ciała. Po co? Po to, abyśmy mogli doskonalić swoją świadomość.
Praktykując zatem hatha-jogę ćwicz po to, aby opanować nie tyle ciało co przede wszystkim świadomość – na końcu tylko to pozostanie. Taki jest właśnie ostateczny cel jogi.