1.11 Anubhuta vishaya asampramoshah smritih
Sutra opisuje pamięć (smriti) jako jedno z poruszeń umysłu (vritti).
Tłumaczenie:
- Anubhuta – doświadczony, przeżyty,
- Vishaya – przedmiot, rzecz, zdarzenie,
- Asampramoshah – nieutracony, zachowany,
- Smritih – pamięć.
Pełne tłumaczenie:
„Pamięć (smriti) polega na zachowywaniu (asampramoshah) przeżytych doświadczeń (anubhuta vishaya) bez ich utraty.”
Interpretacja:
Patańdżali definiuje pamięć jako mentalny proces polegający na przechowywaniu i przywoływaniu wrażeń oraz doświadczeń, które zostały wcześniej doświadczone. W odróżnieniu od innych poruszeń umysłu, takich jak percepcja (pratyaksha) czy błędne poznanie (viparyaya), pamięć opiera się na wcześniej przeżytych zdarzeniach lub obiektach, które umysł zachowuje w swojej świadomości i które mogą być przywoływane w przyszłości.
- Anubhuta (doświadczony, przeżyty)
Pamięć opiera się na tym, co zostało rzeczywiście doświadczone przez zmysły lub umysł. Przechowuje ona wrażenia z przeszłości i umożliwia ich ponowne przywołanie. Odróżnia to ją od czystej wyobraźni (vikalpa), która jest tworzona przez umysł, ale nie opiera się na rzeczywistym doświadczeniu. - Vishaya (przedmiot, zdarzenie)
Przedmioty pamięci to rzeczy, zdarzenia lub wrażenia, które miały miejsce w przeszłości. Nie jest wyłącznie abstrakcyjnym procesem, ale odnosi się do konkretnych, wcześniej doświadczonych treści. - Asampramoshah (nieutracony, zachowany)
Pamięć działa, gdy umysł nie traci przeżytych doświadczeń. Jest to stan, w którym umysł jest zdolny do zachowania przeżytych wrażeń i nie pozwala im ulec zapomnieniu lub rozproszeniu. - Smritih (pamięć)
Pamięć to jedna z pięciu form poruszeń umysłu, która jest kluczowa w kontekście samopoznania. Nie tylko zachowuje przeszłe doświadczenia, ale także ma wpływ na obecne postrzeganie świata i nasze decyzje. Dlatego w praktyce jogi musi być kontrolowana i wyciszana, aby umysł mógł doświadczyć pełnej jasności i spokoju.
Głębsze znaczenie:
Patańdżali w tej sutrze podkreśla, że pamięć, choć pomocna w codziennym funkcjonowaniu, może również być źródłem zakłóceń i cierpienia. Jeśli umysł stale przywołuje przeszłe doświadczenia, zamiast skupić się na teraźniejszości. W kontekście jogi, może być zarówno błogosławieństwem, jak i przeszkodą. Jogin musi nauczyć się panować nad swoją pamięcią, aby nie była ona źródłem niepotrzebnych rozproszeń i emocji, które mogą zakłócać jego praktykę.
Pamięć odgrywa również kluczową rolę w procesie kształtowania tożsamości i ego (asmita). Jeśli jogin stale identyfikuje się z przeszłymi doświadczeniami, może to prowadzić do przywiązania do własnego „ja” i ograniczać możliwość osiągnięcia wyzwolenia. Dlatego jednym z celów jogi jest osiągnięcie stanu, w którym umysł jest wyciszony. Nie jest pod wpływem wspomnień, które mogą go rozpraszać.
Zastosowanie w praktyce jogi:
W kontekście praktyki jogi pamięć może być narzędziem do lepszego zrozumienia siebie i swoich reakcji. Jednak kluczowym celem jest nauczenie się rozpoznawać, kiedy staje się źródłem cierpienia lub rozproszenia. Poprzez medytację i techniki koncentracji, jogin może nauczyć się kontrolować wspomnienia. Ostatecznie wyciszyć umysł, aby mógł skupić się na teraźniejszości i prawdziwym poznaniu (pramana).
Medytacja i uważność pomagają joginom w obserwowaniu, jak pamięć wpływa na ich teraźniejszość, oraz w rozwijaniu zdolności do nieprzywiązywania się do przeszłości.
W praktyce jogi kontrolowanie pamięci i unikanie nadmiernego przywiązywania się do przeszłości jest kluczowe, aby umysł mógł doświadczać spokoju i wewnętrznej równowagi.