1.15 Drista anushravika vishaya vitrishnasya vashikara sanjna vairagyam
Sutra opisuje naturę vairagya (nieprzywiązania) oraz jak rozwijać je w stosunku do obiektów zmysłów i pragnień.
Tłumaczenie:
- Drista – widziane, bezpośrednio doświadczane,
- Anushravika – słyszane, wynikające z tradycji lub świętych tekstów,
- Vishaya – obiekty (doświadczeń),
- Vitrishnasya – wolność od pragnień,
- Vashikara sanjna – stan kontrolowania, pełna kontrola,
- Vairagyam – nieprzywiązanie.
Pełne tłumaczenie:
„Nieprzywiązanie (vairagya) to stan całkowitej kontroli (vashikara sanjna) nad pragnieniami w stosunku do obiektów zmysłowych (drista) i tych wynikających z tradycji (anushravika).”
Interpretacja:
W tej sutrze Patańdżali definiuje vairagya, czyli nieprzywiązanie, jako stan, w którym jogin zdobywa pełną kontrolę nad swoimi pragnieniami. Zarówno tymi związanymi z bezpośrednimi doświadczeniami zmysłowymi (drista), jak i tymi pochodzącymi z tradycji, wierzeń czy nauk duchowych (anushravika).
- Drista vishaya (obiekty zmysłowe)
Odnosi się do rzeczy, które można bezpośrednio doświadczyć poprzez zmysły, takich jak bogactwo, przyjemności, czy fizyczne doznania. Patańjali sugeruje, że jogin powinien wypracować zdolność do nieprzywiązywania się do tych rzeczy, rozumiejąc, że są one przemijające i ulotne. - Anushravika vishaya (obiekty słyszane, wynikające z tradycji)
Odnosi się do pragnień związanych z wyższymi celami, takimi jak osiągnięcie nieba, szczęścia wiecznego, czy nagrody duchowe, które mogą być opisywane w świętych pismach czy tradycjach religijnych. Patańdżali mówi, że prawdziwe nieprzywiązanie obejmuje również wyzbycie się tych subtelnych pragnień. Mogą one prowadzić do równie silnych iluzji i więzi jak pragnienia materialne. - Vitrishnasya (wolność od pragnień)
Patańdżali opisuje stan, w którym osoba nie odczuwa pragnień ani do tego, co widzialne, ani do tego, co słyszane w tradycjach duchowych. Taki stan umysłu jest niezakłócony pragnieniami. Prowadzi to do wewnętrznej wolności. - Vashikara sanjna (stan kontroli)
Vashikara to całkowita kontrola nad umysłem i pragnieniami. Jogin w tym stanie nie ulega pokusom ani impulsom, które zwykle napędzają ludzkie działania. W tej sutrze Patańdżali wskazuje, że prawdziwe vairagya to nie tylko odrzucenie pragnień, ale pełna kontrola nad nimi, co pozwala na pełne wyzwolenie umysłu.
Głębsze znaczenie:
Vairagya w tej sutrze nie oznacza rezygnacji z życia czy ascetyzmu. Raczej stan umysłu, w którym człowiek przestaje być zniewolony pragnieniami. Z jednej strony odnosi się to do rzeczy materialnych (bogactwo, przyjemności). Z drugiej strony do duchowych celów, które mogą wywoływać subtelniejsze pragnienia.
Patańdżali sugeruje, że jogin, który praktykuje vairagya, staje się wolny od jakichkolwiek pragnień. Prowadzi to do wyciszenia umysłu i osiągnięcia wewnętrznego spokoju. Vairagya jest kluczowym narzędziem w osiąganiu stanu samadhi (stan medytacyjny).
Zastosowanie w praktyce jogi:
W praktyce jogi, rozwijanie vairagya oznacza stopniowe uwalnianie się od przywiązań do rzeczy materialnych, sukcesów, pragnień, ale także od dążeń duchowych, które mogą być wyidealizowane. Jogin powinien starać się zachować równowagę i spokój umysłu, niezależnie od tego, czy doświadcza przyjemności, czy cierpienia.
Praktyka nieprzywiązywania się nie oznacza, że człowiek odrzuca życie i jego doznania. Raczej rozwija wewnętrzną siłę, która pozwala mu na spokojne przyjmowanie zarówno przyjemnych, jak i nieprzyjemnych sytuacji.
Rozwijanie vairagya to klucz do wewnętrznej wolności i głębokiej, stabilnej praktyki jogi.