Jak zauważyliśmy poprzednio w jodze baczniejszą uwagę zwraca się na badanie i funkcjonowanie poziomu energii życiowej (pranymaya kosa) niż ciała fizycznego (annamaya kosa). Joga wprowadza tu nową jakość, gdyż poziom energii życiowej nie jest powszechnie znany w doświadczeniu zachodu, a istnienie tzw. siły życiowej zostało przez naukę odrzucone.
Prana oznacza również oddech. Wdech i wydech to najłatwiej odczuwalne elementy przepływu energii życiowej w ciele. Nauka jogi opiera się tu na powtarzalnym i przekazywanym z pokolenia na pokolenie doświadczeniu powstającym dzięki wewnętrznemu badaniu ciała przy użyciu świadomości.
Prana jest tym, co łączy poziom ciała fizycznego, określanego w jodze jako grubomaterialne i świadomości (citta). Cywilizacja zachodu rozwinęła badania nad znaczeniem oddechu traktując go wyłącznie jako proces wymiany gazowej, redukując tym samym do poziomu fizycznego. Na wschodzie odkryto istnienie bezpośredniego związku pomiędzy świadomością a oddechem.
Jakość oddechu wpływa na świadomość, a stan świadomości wpływa na oddech i poprzez niego na ciało. Staje się to jasne dla osoby ćwiczącej jogę, gdy tylko zyska nieco świadomości oddechu. Łatwo wtedy dostrzec, że miarowy spokojny oddech przynosi uspokojenie umysłu, a z silnymi emocjami wiąże się odpowiednia reakcja ciała wpływająca na jakość oddechu. Jeśli przyjrzymy się oddechowi – jest to z jednej strony proces przynależący do ciała i całkowicie automatyczny, jak większość procesów fizjologicznych towarzyszący nam nieustannie, nawet wtedy gdy nie mamy jego świadomości, z drugiej świadomość może wpływać na oddech – możemy go zatrzymać, przyspieszyć itp. Ćwiczenia jogi znacznie rozszerzają zakres tej kontroli. Oddech łączy ciało i świadomość.
cdn…