Wskazówki dla nauczycieli … i uczniów jogi.
Tym razem gwoli pomocy osobom początkującym w wyborze nauczyciela jogi przytoczę wskazówki dla samych nauczycieli, jakie opracowali inni doświadczeni mistrzowie hatha-jogi. Są to porady bardzo praktyczne dotyczące tego, jak pracować z grupą uczniów oraz indywidualnie podczas zajęć hatha jogi. Co ważne, opracowane są przez ludzi zachodu i uwzględniają zachodnie uwarunkowania kulturowe.
Dotyczą głównie praktyki pozycji jogi (asan), a zatem tego, z czym najpewniej zetkniesz się idąc do jednej z wielu szkół jogi. Oczywiście najbardziej odpowiadają one sposobowi, w jaki Iyengar prowadził sesje oraz jego przekazowi, gdyż opracowane zostały właśnie przez jego uczniów. Moim zdaniem są jednak wyrazem mądrości i doświadczenia w pracy z ludźmi i mają charakter bardziej uniwersalny, wykraczający daleko poza to, co określamy „metodą Iyengara”.
Zasady te, jak wspomniałem na początku, skierowane są do nauczycieli jogi jednak myślę, że upowszechnienie ich wśród uczniów może pomóc w rzetelnej i racjonalnej ocenie nauczyciela. Zacznę od zasad poprawiania i korekty, gdyż te dotykają sfery najbardziej bezpośredniego kontaktu między uczniem a nauczycielem podczas sesji hatha-jogi i moim zdaniem mają znaczenie kluczowe w tej relacji.
Zasady poprawiania
- Najpierw popraw słownie.
- Uszanuj ograniczenia ucznia (fizyczne czy emocjonalne).
- Jeśli to konieczne użyj pomocy (np. kostki, itp.)
- Upewnij się, że wiesz co chcesz poprawić, zanim dotkniesz ucznia.
- Ustaw się w odpowiedniej pozycji przy poprawianiu, tak by uczeń odniósł korzyści z Twojej pomocy.
- Dotykaj w taki sposób, aby uczeń zrozumiał jaki efekt jest pożądany. Nie dotykaj ucznia, jeśli to nie jest potrzebne, gdyż uwaga ucznia ucieka do miejsca, które dotykasz.
- Obserwuj, jak uczeń odbiera Twój dotyk.
- Wielu rzeczy, które wymagają poprawienia, nie da się skorygować w pełnej pozycji. Czasami uczeń musi częściowo wyjść z pozycji, poprawić ją i wejść ponownie.
Zasady demonstrowania asany, obserwowania klasy, poprawiania uczniów oraz podawania instrukcji zostały przygotowane przy współpracy z nauczycielami stopnia Senior na Yoga Convention z udziałem Gity Iyengar w Colorado.
Są to zasady wynikające z doświadczenia w pracy z ludźmi. Opracowane są tak, aby proces uczenia przebiegał w sposób optymalny. Sam z własnego doświadczenia mogę powiedzieć, że postępowanie zgodnie z nimi jest naprawdę efektywne i co najważniejsze prowadzi do powstania zaufania między nauczycielem i uczniem niezbędnego w przekazie jogi.
Obserwuj zatem w jaki sposób nauczyciel traktuje ciebie i innych uczniów. Postępowanie zgodnie z tymi zasadami świadczy o jego dojrzałości.